Ani İşitme Kaybı (SSNHL): Nedir, Neden Ortaya Çıkar, Tedavi?
Ani işitme kaybı, 3 günden daha kısa sürede gelişen ve işitme testinde art arda en az 3 frekansta 30 dB veya daha fazla düşüş gösteren sensörinöral işitme kaybı türüdür. Genellikle tek kulakta ortaya çıkar ve çoğu vakada nedeni bulunamaz; bu tip vakalar “idiopatik ani işitme kaybı” olarak adlandırılır. İnsidansı 100.000’de 5‑20 vakadır, daha sık 40–60 yaş arasındaki bireylerde görülür.
Belirtiler sıklıkla şunlardır:
Tek taraflı işitme azalması veya tamamen işitememe
Tinnitus (kulak çınlaması) yaklaşık %70 olguda
Vertigo, baş dönmesi, bulantı (%50 dolayında)
Kulakta dolgunluk veya tıkanıklık hissi.
Ani işitme kaybı, Kulak Burun Boğaz (KBB) açısından acil durum kabul edilir; tedaviye geç başlanması işitmenin kalıcı kaybına yol açabilir.
İçindekiler
Ani İşitme Kaybı Nedenleri
Nedenleri genellikle belirlenemez (%90 idiopatik), ancak bazı olası sebepler şunlardır:
-
Viral enfeksiyonlar: kabakulak, grip, herpes, Epstein‑Barr gibi virüsler iç kulakta hasara yol açabilir.
-
Vasküler nedenler: iç kulağı besleyen damarlardaki tromboz, vazospazm, metabolik sorunlar (diyabet, hiperlipidemi) .
-
Otoimmün hastalıklar: lupus, multiple skleroz, Behçet gibi bağışıklık sistemi hastalıklar.
-
Travma, kafa yaralanmaları, yüksek basınç değişiklikleri
-
Ot otoksik ilaçlar veya toksik etkiler (antibiyotikler, kemoterapi ilaçları).
-
Tümörler: akustik nöroma veya menenjiom gibi nadir nedenler; %1‑2 oranında MR ile teşhis edilir.
Tanı Süreci ve Muayene
Tanı, bir KBB uzmanı tarafından aşağıdaki testlerle konur:
-
Saf ses odyometrisi (pure-tone audiometry): 3 frekansta ≥ 30 dB kayıp aranır.
-
Timpanometri ve Rinne/Weber testleri ile iletim tipi vs sensörinöral işitme kaybı ayrımı yapılır.
-
Kan testleri: metabolik, otoimmün ve enfeksiyon göstergeleri tespit edilir.
-
Görüntüleme (MR, BT): retro-koklear patolojiler (örneğin akustik nevrom) araştırılır.
Teşhisin hemen ardından tedaviye başlamak, iyileşme şansını ciddi şekilde artırır.
Ani İşitme Kaybı Tedavisi
Tedavi süreci kişiye özel olarak planlanır ancak temel seçenekler şunlardır:
1. Kortikosteroid Tedavisi
Ağız yoluyla sistemik kortizon (prednizon/deksametazon) veya intratimpanik (kulak içi) steroid enjeksiyonları uygulanabilir.
2. Hiperbarik Oksijen Tedavisi (HBOT)
İlk 7–14 gün içinde başlandığında, özellikle orta‑ağır olgularda etkili olduğu gösterilmiştir. Steroid ile kombine edildiğinde daha iyi sonuçlar sağlar.
3. Diğer Yaklaşımlar
-
Antiviral ya da antibakteriyel tedavi: enfeksiyonla ilişkili ise kullanılır
-
Vazodilatör ve antikoagülan ilaçlar, antioksidanlar, koenzim Q gibi destekleyici tedaviler.
4. Kalıcı Kaybedilirse
İşitme geri dönmezse, işitme cihazları veya koklear implantlar değerlendirilebilir .
5. Etkileyen Faktörler ve Prognostik Değerlendirme
-
Tedaviye erken başlanması (ilk 48 saat içinde)
-
Genç yaş, hafif kayıp derecesi
-
Vertigonun olmaması
Bu faktörler tamamen iyileşme ihtimalini artırır; genel olarak %35–39 oranında spontan iyileşme, tedavi ile ~%85 zamanla kısmi veya tam düzelme mümkündür.
Sonuç: Ani İşitme Kaybında Erken Müdahale Kritik
Ani işitme kaybı, tıbbi acil olarak değerlendirilen, kısa sürede ortaya çıkan sensörinöral işitme kaybıdır. Belirgin belirtileri; tek taraflı işitme azalması, kulak çınlaması, baş dönmesi ve dolgunluk hissidir. İdiopatik etiyolojili vakalar sık görüldüğü için laboratuvar ve görüntüleme testleri ile nedenleri araştırılmalıdır.
Tedavi, öncelikle kortikosteroid ile başlar; gerekirse intratimpanik uygulamalar ya da hiperbarik oksijen tedavisikombinasyonu sunulur. İlk 48 saat içinde teşhis ve müdahale, işitmenin geri kazanılma oranını önemli ölçüde artırır.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
1. Ani işitme kaybı kendi kendine geçer mi?
Evet, bazı vakalarda spontan düzelme görülebilir (%35–39). Ancak tıbbi değerlendirme şarttır çünkü zaman kritik önemdedir.
2. Tedavi edilmeyen ani işitme kaybında işitme tamamen kaybolur mu?
Geç müdahale edilirse kalıcı işitme kaybı veya eksik düzelme olabilir. Özellikle ilk 3 gün içinde tedaviye başlanması kritik.
3. Hangi doktorlara başvurulmalı?
Bir KBB (otorinolaringoloji) uzmanına acil konsültasyon gereklidir. İşitme testi, biyokimya ve gerekiyorsa MR ile değerlendirme yapılır.
4. Steroid tedavisi güvenli midir?
Sistemik kortikosteroidler kısa süreli ve kontrollü şekilde kullanılır; bazen yan etkiler olabilir. Kulak içi enjeksiyon (intratimpanik) daha lokal ve etkili bir yöntem olabilir.
5. Hiperbarik oksijen tedavisi ne zaman yapılmalı?
Genellikle ilk 2 hafta içinde; özellikle 48 saat içinde başlanan HBOT + steroid kombinasyonu pozitif sonuç verir.